Zo fit als en hoentje. Of toch niet...?
Het is vrijdagmiddag, even na 17:00 uur. Onze spoedeisende hulp is druk, maar het is goed te doen. Dan wordt mevrouw Jansen gebracht door de ambulance. Ze is 83 jaar, woont zelfstandig, is nog nooit eerder bij ons in het ziekenhuis geweest en gisteren was ze duizelig. Daarom is ze toen gevallen en kan nu nog steeds niet op haar linkerbeen staan. Haar heup doet te veel pijn.
“Is mevrouw nog bekend bij een specialist?”, vraag ik aan een van de ambulanceverpleegkundigen. “Nee hoor! Ze zegt nog zo fit te zijn als een tachtigjarig hoentje! Ze heeft alleen een pilletje voor de bloeddruk, maar is verder gezond”. Met deze geruststellende woorden laten ze me alleen met de patiënte en haar tas, waar ook een doosje voor pillen in zit.
Toch wel mooi, 83 jaar en dan eigenlijk nooit naar de dokter. Het kan dus wel, denk ik nog. Hopelijk kunnen we de patiënte snel helpen aan haar heup. Ik ga naar haar toe en doe de eerste controles. Bij het lichamelijk onderzoek valt me op dat er een groot litteken recht over haar borstbeen loopt. Dat is meestal een teken van een openhartoperatie. Ook over de buik lopen littekens die ooit in een ziekenhuis zijn gemaakt. Het pillendoosje bevat voor ‘een pilletje voor de bloeddruk’ wel veel verschillende opties. Bij navragen zegt de patiënte dat ze ‘wel eens’ in het ziekenhuis is geweest, maar dat dat ‘nu allemaal goed is’. “Dat zegt de huisarts ook!”. De huisarts. Die nu net precies 10 minuten dicht is.
Bovenstaande situatie roept meestal twee soorten reacties op. En dat hangt vooral af van de sector waarin mensen werken. Mensen van buiten de zorg maken zich zorgen over de patiënte, haar val en haar heup. Mensen die in de zorg werken maken zich naast de eventueel gebroken heup ook direct zorgen over beschikbare informatie en gegevens. Want hoe komen we erachter wat deze patiënte eerder heeft gemankeerd, hoe weten we welke medicatie zij allemaal gebruikt en zou ze nog onder controle van bijvoorbeeld een cardioloog zijn? Waar is het verslag van de ambulance eigenlijk en wat staat daar in – behalve de metingen, observaties en hun eigen handelingen?
De gegevens over medicatie kunnen worden uitgewisseld, maar de rest is zeker niet vanzelfsprekend. Tijdens de doordeweekse dagdienst is de eigen huisarts de beste informatiebron. Maar tijdens de avond, nacht en weekend is deze niet te bereiken. De huisartsenpost natuurlijk wel, maar het is maar de vraag wat die voor gegevens beschikbaar heeft. En als die er zijn, wat krijg ik dan en hoe komen ze dan bij mij terecht? Gaat het via e-mail of per fax? En kan het nu meteen?
Iemand van buiten de zorg kan hier terecht op aanmerken dat ‘dit toch al lang zou moeten kunnen?’. Dat is ook zo. Er zijn koppelingen tussen huisarts en huisartsenpost en ook met het ziekenhuis. Er is van alles technisch mogelijk. Maar het werkt in de praktijk nog niet.
Wat voor mij dan ook centraal staat binnen het programma Met spoed beschikbaar, is dat alle relevante informatie snel ontsloten wordt en beschikbaar is voor de eindgebruikers in de zorg. Bij deze optimale beschikbaarheid van informatie weten alle zorgverleners direct dat mevrouw Jansen een openhartoperatie heeft gehad en dat ze nog onder controle is van cardioloog De Vries. Ze zien in één oogopslag dat een maagoperatie de reden is voor de littekens op haar buik en hebben inzicht in alle medicijnen die ze op dit moment neemt. Deze relevante informatie is dan beschikbaar bij haar huisarts, de huisartsenpost, de ambulancezorg en dus uiteindelijk ook bij ons op de SEH. Geen onnodige vragen meer, niet meer als een Sherlock Holmes op zoek naar aanwijzingen. Op die manier kunnen wij ons concentreren op de heup van mevrouw Jansen en meteen handelen op het acute probleem zodat zij zo snel mogelijk de best mogelijke zorg kan krijgen.
David Baden
Spoedeisendehulparts, aankomend voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (NVSHA) en voorzitter van de Expertgroep van Met spoed beschikbaar